به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، همایش علمی ـ تمدنی با عنوان «نظام پولی تمدن اسلامی» با حضور استادان، پژوهشگران و علاقهمندان حوزه اندیشه اسلامی در مجتمع فرهنگی نور استان قم برگزار شد.
در این همایش، حجتالاسلام قدیری، دبیر علمی همایش، در سخنانی به بررسی سیر تاریخی و مبانی نظری پول از دوران باستان تا دوران معاصر پرداخت و تأکید کرد: مسئله پول، موضوعی بنیادین و تمدنی است که از قرون اولیه بشری تا امروز، همواره مورد توجه اندیشمندان قرار داشته است.
وی با اشاره به پیشینه تاریخی این مفهوم، اظهار داشت: موضوع پول، از دوران یونان باستان مورد بحث بوده و تا زمان شخصیتهایی چون امام باقر(ع) نیز ادامه یافته است. طیف وسیعی از متفکران در طول تاریخ درباره پول سخن گفتهاند، اما نکته قابل توجه آن است که میان دانشمندان، از صدر اسلام تا حدود قرن هفدهم و هجدهم میلادی، اختلاف اساسی در مبانی فکری وجود نداشته است. همان نگاهی که ارسطو درباره ماهیت پول مطرح میکند، در آثار خواجه نصیرالدین طوسی، از جمله اخلاق ناصری نیز دیده میشود.
قدیری با اشاره به تحولات اندیشه اقتصادی در دوران جدید، گفت: از قرن هفدهم به بعد، چه در فضای فکری غرب و چه در جهان اسلام، مکاتب پولی گوناگون پدید آمد و همین امر موجب شکلگیری اختلافات نظری شد. در میان فقهای اسلامی نیز دیدگاههای متفاوتی نسبت به احکام و معاملات پولی وجود دارد که مراجعه به آثار آنان این تنوع دیدگاه را بهخوبی نشان میدهد.
وی در ادامه به یکی از چالشهای اساسی اندیشه پولی در دوران معاصر اشاره کرد و گفت: یکی از تناقضهای مهم در مفهوم پول اعتباری این است که در حالیکه پول را بهعنوان دارایی میشناسیم، اعتبار در ذات خود نوعی بدهی، سند یا رسید محسوب میشود. برخی اقتصاددانان مدرن با هوشمندی کوشیدهاند این دو معنا را با هم ترکیب کنند و نتیجه آن پدیدهای است که هم دارایی است و هم بدهی؛ همین امر موجب شکلگیری تناقضات نظری در نظام پولی جدید شده است.
وی در پایان با تأکید بر اینکه جهان امروز در حوزه پول اعتباری با چالشهای بنیادین روبهروست، افزود: ما در برههای از تاریخ دچار چالش شدیم که ماهیت پول در جامعه بشری تغییر کرد. بررسی تاریخی پول نشان میدهد که حتی پیش از شکلگیری تمدنهای بزرگ، سکههای فلزی بهویژه طلا در مبادلات اقتصادی مورد استفاده قرار میگرفت.
وی در ادامه تصریح کرد : اما از اواخر قرن هفدهم در اروپا اتفاق مهمی رخ داد و چراغ سرمایهداری روشن شد و تمرکز ثروت در نهادهای مالی شکل گرفت. در این دوره، بانک مرکزی انگلستان با تجمیع طلا و سکههای ارزشمند و قرار دادن آنها در اختیار دولت، زمینه تحول اساسی در نظام پولی را فراهم کرد و این نقطه آغاز تغییرات بنیادین در ساختار پول و اقتصاد جهان بود.
گفتنی است، همایش «نظام پولی تمدن اسلامی» با هدف تبیین مبانی نظری اقتصاد اسلامی و بررسی ظرفیتهای تمدنی آن، توسط جمعی از پژوهشگران و اندیشمندان حوزه و دانشگاه برگزار شد و در ادامه نشستهای تخصصی، ابعاد فقهی، تاریخی و کارکردی نظام پولی در تمدن اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
انتهای خبر /
نظر شما